Yeşilin eşsiz yazı...

Sonsuzluğun rengi, mavi olmalı, yaşamın tadı ise dostlarla içilen çay…

Ebruli bir rüzgara kapılıp, yollara düşmek…İçim sabırsız, düşümde yağmurlar, derken;
Karis Kalaki, Karsak, Kars, karlar, kar…
Aylardan Temmuz, kar yok ama; Ani var, büyülendiğim mimarı var. Kare kare taşlar, kara evler. Kara ama güzelliğiyle bir o kadar ak. Dışardan kale gibi, içerde peç’lerle sıcak, yüksek tavanlarla ulaşılmaz.
Taş taş üstüne, düş göç üstüne, el can üstüne…
Hani Ani derken, göz alabildiğine karşımda. Ayakta kalabilmiş kiliseleri, camisi, hamam, ev ve dükkanları, bezirhaneleriyle Ani... Arpaçay akarak, Ermenistan sınırını oluşturmuş. İpek Yolu Köprüsü, sadece iki yakada kalmış ayaklarıyla eski günlerini özlüyor gibi: Arpaçay’a mı dökülüyor gözyaşları, ondan mı böyle akıyor Arpaçay?
Kilisenin freskleriyle, ilahileri duydum sanki; serin ve huzurlu. Esen rüzgarda, adımlarım yeşilin arasında sürüklerken beni, gözlerimi kapadım. Rüzgarın her değişinde, bu bir zamanların kocaman şehrinde, eksik taşları tamamladım. Hani derken, işte Ani! Kimler yaşamış, kimler neleri düşlemiş? Ermenilerin tarihi dinamitleyen taş ocakları da olmasaydı! Bir gün hani Ani dediğimizde, yok denmese bari. Ben Ani’yle uyudum, ya siz?
Birazdan sabah olacak, hadi güne hazırlan düşüm…
Çıldır Gölü’ne uyanmak.. Çıldır, Akçakale Adası’yla donunca ne görkemlidir kimbilir? Kuşlar, kuşlar…
Sonsuzluğun rengi, mavi olmalı, yaşamın tadı ise dostlarla içilen çay…
Borçka Karagöl’ de tam bir “İçindeymişik, yeşilmişik, sazmışık” Yeşile ve maviye doymak, yemeğe acıkmak ve göl içi bir şölen…
Beden yeşile kesti, bizler çiçek açtık, yaşamak büyüdü, tatile yakıştı…Bazen iki damla yağmur, bazen çisil çisil. En güzel yeşil bizim gördüğümüz..
İşte Macahel köylerinden Camili..Karşı yaka Gürcistan. Yamaçların çiçekleri ahşap evler, yeşillerin içinde sıcacık, dumanları tütüyor. Bahçede yanan ateşten, akordeonun güzel sesinden, adımların uyumundan, odalara açıldık; şömineli baş odada uyuduk, köşk odayı ve karşısındakini çiftlere verdik. Ahşap kokan, ahşap yığma evler. Evleri çevreleyen balkondan yeşili duyuyorum, bir parça gökyüzü düşmüş, görüyorum.
İçimde yeşilde olmak isteyen bir çocuk…
”Çok yorgunum, çok yeşilim, beni bekleme kaptan” diyecekken, vazgeçip, horonlar tepmek.Bir kelebek gibiydi Macahel, peşinde koştukça kaçtı, peşinden bizi farklı güzelliklere sürükledi. Hiç beklemediğim anda omzuma dokundu, uyandım…
Maral, Maral’ım diyerek düştük yollara. Yeşil mi yeşil, ağaç mı ağaç, çiçek mi çiçek mis kokular arasında, dostlar ve kuş cıvıltılarında, su sesleri. Yolumuzu bölen dereler kendisiyle yarışır gibi. Hiçbir şeyi düşünmemek bir Ladinin gölgesinde. Yürümek, yürümek; dost omuz başlarını yanında duyup, sohbetle, gülerek, yeşile dokunarak, dereleri içine çekerek yürümek.. Ve Maral’la karşılaşmak! O mu heyecanla çağlıyor, ben mi? Su olup akmak, balık olup yıkanmak…
“Ortak olmak her sevince, her derde, kedere; ve yürümek beraberce elele” diyerek Gorgit’ e tırmanmak, tırmanmak, tırmanmak.. Dönüp baktığında güzellikten başının dönmesi. ”Hişt hişt “ diyen bir sesin sizi Gorgit’e çağırması.Yağmur yüklü bir bulutum...
Bembeyazlar dağlara kavuşunca, bulut yağmur olup ağlıyor. Ağaçlar bulutların gözyaşlarını kucaklamak için; yaprak yaprak, yeşil yeşil olmalı?Kekik kokuyoruz, nefes nefese…
Anıt ağaçlar, ıslak yeşiller, tahta köprüler, cıvıltı dereler, su yolları, dağ gülleri, mor, pembe, sarı, beyaz çiçekler. Hemen önünde kollarını alabildiğine açıp, beyaz bir sise kendini atıverme isteği; sonsuzluğu yakalamak!
Elimi uzatsam Gürcistan, kanadımı açsam Camili. Yeşili, suyu, yaprağı, dalı, çiçeği, dost sohbetlerini içine çekip Gorgit’i yaşamak. Dönüş yolu, yol yok. Geçit vermiyor dağ, taş, ağaç, yaprak. Derken bir Kızılağaç bizim için mi eğilmiş yerlere? Dal verdi, el verdi, beden oldu. Heyecan, kalp çarpıntısı, ince bir çiğ, dost eller ve yol. Bir kez daha yaşamı kucaklamak.
Yorgun gülümsedim. O zaman yeşil saçıldı her yanıma, üstüme sisler düştü. Dokundum maviydi.
Çok merak ediyorum, kendimi yitirdim buralardaki güzellikte; hey arkadaşlar gördünüz mü? Rüzgarlara sordum, yağmurun sessizliğine, derelerin coşkusuna, ağaçların ululuğuna… Ve gökyüzünü çektim üzerime.
Gülüm, güneşim, yağmurum, ağacım, yaprağım, suyum, sohbetim derken Bulutlu Şelalesi, bir buluttan döküldü. Başımı kaldırdıkça büyüdü,büyüdü…
Mıhlama, laz böreği, kara lahana sarması, kaymak, tereyağ, bal, fasulye, mısır ekmeği, alabalık ve canımmm çay…
Ayder’de tulum sesi, kuzine. Yokuşta, çimlerde koşmak, bir bulutta durmak…
Bekleme dedim telefonlara, ben yeşili bulmaya geldim…
Sümela Manastırı bir düş müydü?Bir tanrıça gibi, metrelerce yüksekte Ziganalara yaslanmış. Bir Manastır bu kadar ulu, bu kadar ulaşılmaz, bu kadar gizemli olabilir. ”Stou mela” denirmiş, Panagia ikonundan dilekte bulunulduğunda. Stou Mela, olmuş Sümela. Kayalarda, kuş uçmaz, kervan geçmez, bir dağ manastırı bulutlarla yarışıyor.
Kars, Ardahan, Kafkasor Yaylası, Artvin, Borçka Karagöl, Hopa, Macahel, Maral Şelalesi, Gorgit-Efeler Tabiatı koruma alanı, Çamlıhemşin, Ayder Yaylası, Kaçkarlar, Kavron Yaylası, Ovit Dağları ve Buzul gölü, Manle Şelalesi, Rize, Anzer Vadisi, Zarha Dağı, Sürmene, Trabzon, Maçka, İkizdere Yaylası, Sümela Manastırı, Santa Harabeleri ve alabildiğine bir yağmur ve yol...
Daha mavi bir deniz ve dere, daha çok gökyüzü ve bulut, daha yeşil bir ağaç ve orman, daha coşkun bir şelaleydi ve daha çok bir sevdaydı, Doğu Karadeniz. Hani, o doyamadığımız…
Dostlar, şimdilerde biraz uzaklaştık sadece. Başka ne değişti ki, başka bir turda gönüller bir. Yeniden buluşmak üzere, sevgiyle..

Temmuz ,2006

Su için (de) : ALLIONAI **

SU İÇİN ( DE ) : ALLIONAI * * ...
İS 2.yüzyılda yaşamış Aristides, Kutsal Sözler adlı eserinde, Pergamon’a 23-25 km. uzaklıkta olan Allionai ‘da şifa bulduğunu anlatır. Anlatır ama, tarihin iz düştüğü Allionai nerededir?Nerede gizlenmektedir?
Bir serptik, bin verdi.Çiçek verdi, meyve verdi, aş verdi; kara toprak.Bugün de yüzyıllardır gizlediği Allionai’yi veriyor gün ışığına.Bir kenti yüzyıllardır özlediği insanlarla buluşturuyor.Bizler ne kadar kucak açabileceğiz ona?
Orada bir tarih yaşıyor.Bu nefes, esen rüzgarla yüzünüzde.Yarım tonozlu geçit öyle gizemli ki, kendimi bir zaman tünelinden geçmiş gibi hissediyorum.
Geniş ve uzun caddeyi, sütunlu bir başkası kesiyor; konutları, köprüsü, çeşmesi, dükkanlar, şaraphanesi, dinsel yapıları, forum alanı, içme ve atık su kanalları, kanalizasyonu, araba izleri, termal tesisleri, tedavi yapısı, hamamları, sıcak suyu ve doğası ile yaşamı bulmuş insanların izleri var.
Tam bu mekanlarda, o zamanın insanı gibi kendimi düşlerken, bizlere de gülümsemek için bu günü beklemiş Venüs ( Nymphe) ‘e düşüyor yolumuz.Şimdilerde, yeri Bergama Müzesin’de olan su perisi susuz... Hamam yapısı içindeki nişte yalnız başına 1800 yıldır sürdürdüğü uykusundan uyandı ve “Ben hala ayaktayım” dedi.Tüm görkemi, güzelliği ile ayakta bizleri izledi, kararımızı bekledi; ama boynu biraz bükük gibi. Nymphe ağlamıştı, ağlıyordu, ayaklarının altında birikmiş sular gözyaşları gibiydi... Şimdi yeni mekanında, gözyaşları tükenmiş gözleriyle yine boynu bükük bakıyor.Suların kucağındaki kaba dolup, boşaldığı günleri düşlüyor gibi...
“İğne ile kuyu kazılır mı?” denir ya hani.Evet, bir kent için kazılıyor.Kazı ekibinde her gün yeni bir umut, gün yüzüne her çıkanla yeni bir sevinç yaşanıyor. Her görüşümüzde biraz daha gün ışığında, biraz daha ayakta bir kent.
Oysa, neden hep ikilemler olur payımıza düşen?Bu kentin kaderi de sular içinde kalmak olmamalı:
SU İÇİN VAR OLAN ALLIONAI, SU İÇİNDE KALMAMALI
Temmuz 2000 ( Kuzey Ege ve Çağdaş Gazeteleri)

** Yapımı süren Yortanlı Barajı’nın suları altında kalacak olan İzmir/Bergama/Paşaköy mevkiindeki Bergama Müzesi’nce başlatılan kazılarda bugüne dek bilinmeyen “Alionai” antik yerleşmesi saptandı.Ve Allionai’nin Bergama’nın 2. sağlık yurdu olduğu sanılıyor.Bergama Asklepion’unda psikoterapi, Allionai’de ise hydroterapi yapılmış...